Prezenteizm - definicja
Prezenteizm to pojęcie z języka angielskiego oznaczające obecność, które charakteryzuje zjawisko opisujące obecność chorego pracownika, który mimo choroby i tak decyduje się na podjęcie swoich obowiązków, co skutkuje pogorszeniem jego efektywności i wydajności w miejscu pracy.
I nie chodzi tutaj tylko o choroby takie jak przeziębienie, grypa, ból zęba, głowy czy zatrucie pokarmowe. Do gamy chorób pracowniczych zalicza się także depresję, migrenę, alergie oraz cukrzycę.
Naukowcy dowiedli w badaniach, iż prezenteizm przekłada się na spadek wydajności pracownika o choćby 40 proc. I nie ma się co dziwić. Pracownik, który jest chory, nie będzie się zbytnio przykładał do pracy. Próbowaliście kiedyś czytać książkę z bólem głowy? Jakie były tego efekty? Niczego prawdopodobnie nie zapamiętaliście z tego co przeczytaliście.
Spadek koncentracji, rozkojarzenie, rozbicie oraz zdenerwowanie to bardzo częste symptomy, które idą w parze z prezenteizmem. No bo jak mamy się nie denerwować, kiedy szef chce czegoś od nas, a bolą nas plecy lub głowa?
Dodatkowo poza spadkiem wydajności pojawiają się błędy, których nie popełnilibyśmy, będąc w dobrym stanie zdrowotnym. Możemy również narazić się na konflikty międzypracownicze, bo chodźmy ciągle podirytowani, zmęczeni, w niedyspozycji i oczywiście zarażamy wokoło.
Naukowcy podali kilka przyczyn prezenteizmu, które wymienia Poradnikzdrowie.pl:
Pracownik jest bardzo zaangażowany w pracę i nie wyobraża sobie swojej absencji, przychodzi więc do pracy mimo choroby, bo czuje się w niej tak mocno potrzebny i tak bardzo ceni sobie (lubi!) swoje zajęcie zawodowe.
Drugi czynnik odnosi się do pobudek osobistych, często związanych z finansami i życiem rodzinnym. W pracowniku rodzi się często strach przed absencją, związany z obawą o swoje miejsce pracy. Lub też praca jest jego miejscem ucieczki od problemów w domu.
Ostatnia grupa odnosi się do czysto zawodowych, terminowych czynników. Nieważne, iż jesteś chory, wisi nad tobą termin wykonania określonego projektu, więc jesteś po prostu "zmuszony", by pojawić się w miejscu pracy.
Jak sprawdzić, czy ma się do czynienia z prezenteizmem w swoim życiu. Należy udać się do lekarza zajmującego się psychologią pracy, który poza ogólnym wywiadem dotyczącym naszych zachowań zastosuje Stanfordzką Skalę Prezenteizmu.
Pracownik musi powiedzieć, w jakim stopniu zgadza się z poniższymi stwierdzeniami:
Przez problemy zdrowotne o wiele trudniej radzić mi sobie ze stresem w pracy.
Problemy ze zdrowiem nie przeszkodziły mi w realizacji zleconych zadań.
Przez problemy zdrowotne nie czułem/czułam euforii z pracy.
Czułem/czułam się bezradny/bezradny w pracy z powodu moich problemów zdrowotnych.
W pracy byłem w stanie skoncentrować się na realizacji moich celów pomimo problemów zdrowotnych.
Pomimo problemów zdrowotnych czuję, iż mam wystarczającą ilość energii, aby ukończyć moją pracę.
Jak przeciwdziałać prezenteizmowi?
Jednej skutecznej metody nie ma, ale warto zacząć od podstaw, czyli od zbadania, czy takie zjawisko istnieje w danej firmie. Odpowiednia diagnoza to dla pracodawcy wstęp do działania. Wiedząc już, iż ma do czynienia z prezenteizmem powinien wdrożyć inną kulturę pracy, bogate pakiety medyczne dla swoich pracowników oraz zadbać o ich komfort pracy.
Dlaczego powinien to robić? Poza oczywistymi faktami, iż chory i sfrustrowany pracownik pracuje prawie o połowę mniej wydajnie, to także naraża firmę na błędy, straty i wpadki wizerunkowe. Pracodawca nie może też wymagać od pracownika, żeby przychodził do pracy chory, ponieważ naraża innych pracowników na to, iż podłapią infekcję.
Co do pracowników powinni przede wszystkim dbać o swoje zdrowie i stawiać je w hierarchii ponad pracą. Świat się nie zawali jeżeli weźmiecie L4. Poza tym zachowajcie work-life balance, dbajcie o swoją dietę i przede wszystkim – wysypiajcie się.
Prezenteizm jedną z chorób XXI wieku?
Patrząc na opis prezenteizmu możemy śmiało stwierdzić, iż zalicza się on do grona chorób cywilizacyjnych XXI wieku.
Do chorób cywilizacyjnych zaliczamy schorzenia:
sercowo- naczyniowe: nieprawidłowości w funkcjonowaniu układy krwionośnego powodują: zawał serca, miażdżycę, nadciśnienie tętnicze, udary mózgu;
przewodu pokarmowego: zła dieta, szybie jedzenie i stres, wpływają na upośledzenie układu pokarmowego. Powodują: chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy, refluks, biegunki, zaparcia, choroby jelit;
psychiczne: stres, wyścig szczurów i poczucie osamotnienia przyczyniają się do powstawania nałogów i zaburzeń psychicznych: nerwicy, depresji, schizofrenii, anoreksji, bulimii, pracoholizmu, alkoholizmu, seksoholizmu, narkomanii;
otyłość;
cukrzyca;
nowotwory.
