Marihuana jest obiektem wielu badań, ale ostatnia dekada przyniosła wyjątkowo dużo odkryć. Najnowsze sugeruje, że jeden z licznych związków zawartych w Cannabis może chronić nasze komórki nerwowe.
Jedna na 10 osób w wieku powyżej 65 lat choruje na którąś z chorób neurodegeneratywnych jak choroba Alzheimera czy choroba Parkinsona. To ogromna populacja, a możliwości leczenia mamy jak na lekarstwo. Naukowcy szukają więc pomocy w przeróżnych źródłach, czasami dość nietypowych.
Jednym z tych źródeł jest marihuana, a właściwie jedna z kilkuset substancji aktywnych w tej fenomenalnej roślinie. Pewnie wiesz już co nieco o THC (tetrahydrocannabinolu) i CBD (cannabidolu). Tym razem chodzi o mniej znany związek – CBN, czyli Cannabinol. Jego działanie psychoaktywne jest niewielkie, ale naukowcy widzą jego potencjał w leczeniu neurologicznym.
Zobacz: Alzheimer znowu zaskakuje. To pierwszy taki przypadek
Naukowcy z Salk Institute opublikowali wyniki (PDF) niesamowicie ciekawego eksperymentu. Zaczęli od badań nad działaniem CBN jako środka chroniącego mózg przed „starzeniem się”, czyli obumieraniem komórek nerwowych na skutek błędów działania ich mitochondriów („elektrowni” komórkowych). Ten proces do spółki z niedostateczną neurogenezą (produkcją nowych komórek nerwowych) odpowiedzialny jest za choroby kojarzone z podeszłym wiekiem i przebytymi urazami głowy. CBN tymczasem moduluje funkcje mitochondriów i w ten sposób przedłuża życie komórek.
Po rozpracowaniu działania grup funkcyjnych cząsteczki CBN specjaliści zaprojektowali cztery analogi, czyli związki podobne do CBN. Eksperymenty na koloniach komórek nerwowych myszy i ludzi są jeszcze dalekie od testów klinicznych nowego leku, ale mimo wszystko warto podać ich wyniki. Związki syntezowane w laboratorium działają silniej i lepiej niż naturalne CBN, wydobyte z konopi. Szybciej wnikały do komórki i skuteczniej zapobiegały jej śmierci.
W publikacji można przeczytać, że specjaliści z Salk Institute widzą potencjał analogów CBN nie tylko w terapii osób starszych. Wspominają również o możliwości ratowania układów nerwowych po urazach, na przykład podawaniu nowych leków ofiarom wypadków i futbolistom. To zastosowanie zbadali na muszkach owocówkach po urazach mózgu i tu również wyniki były zaskakująco dobre. W planach są już dalsze badania i kolejne poprawki w budowaniu cząsteczek analogów związku, który dały nam konopie.
Ludzie hodują konopie indyjskie od dobrych 12 tysięcy lat. Roślina ta ma wiele zastosowań, w tym potencjalnie leczniczych, dzięki bogatemu składowi chemicznemu. Ślady związków pochodzących z Cannabis znaleziono między innymi w kościach ludzi pochowanych ponad 2500 lat temu w Chinach oraz w XVII wieku w krypcie szpitala w Mediolanie. To ostatnie odkrycie sugeruje zastosowanie medyczne, zapewne jako środek przeciwbólowy.
Roślina ta przyciąga coraz więcej naukowców, zainteresowanych zawartymi w niej związkami aktywnymi. Legenda miejska mówi, że jest ich 420, ale zidentyfikowaliśmy już ponad 500! W ciągu ostatniej dekady do dzienników naukowych trafiło ponad 30 tysięcy publikacji, traktujących o efektach konopi indyjskich na inne organizmy żywe. W latach 2021-2023 było to ponad 4 tysiące artykułów rocznie. Rok 2024 również zaczął się od publikacji ciekawych odkryć w zakresie biochemii marihuany, w tym o jej działaniu przeciwzapalnym i przeciwko rakowi skóry.
Źródło zdjęć: Tavarius / Shutterstock
Źródło tekstu: Redox Biology, Eurekalert, norml.org
