Ministerstwo Zdrowia ogłosiło listę nieodpłatnych leków dla osób poniżej 18. roku życia oraz powyżej 65. roku życia, która obowiązuje od 1 września 2023 r. Wśród nich są leki dla pacjentów z nieswoistymi zapaleniami jelit (NZJ).
Dotychczas bezpłatne leki, czyli w 100 proc. refundowane z budżetu państwa, wymienione w wykazie Ministerstwa Zdrowia, przysługiwały tylko osobom powyżej 75. roku życia. Rozszerzenie grupy uprawnionych o dzieci, młodzież i osoby powyżej 65 r. ż. wprowadziła nowelizacja ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz ustawy o refundacji leków. Lista bezpłatnych leków dla dzieci i młodzieży zawiera ponad 2,8 tys. specyfików, natomiast dla seniorów blisko 3,8 tys. Wśród nich są medykamenty, z których korzystają pacjenci z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego, chorobą Leśniowskiego-Crohna i mikroskopowym zapaleniem jelita grubego.
Nieodpłatne leki na NZJ dla seniorów, dzieci i młodzieży poniżej 18 r.ż.:
mesalazyna i sulfasalazyna w formie doustnej i doodbytniczej (m.in Asamax, Crohnax, Pentasa, Salofalk)
kortykosteroidy o działaniu miejscowym – budesonid (Entocort i Cortiment MMX we wrzodziejącym i mikroskopowym zapaleniu jelita grubego)
o działaniu ogólnym (m.in. Encorton, metypred)
immunosupresyjne – azatiopryna (Imuran), mercaptopuryna, cyklosporyna, methotreksat (doustny i w ampułko-strzykawce)
przeciwbiegunkowe w tym loperamid
kwas ursodeoksycholowy dla osób z chorobami dróg żółciowych
oraz inne w tym: szczepionki przeciw grypie, antybiotyki, leki przeciwwirusowe, przeciwbólowe, przeciwdepresyjne.
Listę leków można znaleźć na stronie internetowej oraz na swoim Internetowym Koncie Pacjenta – po zalogowaniu kliknij w powiadomienie, w aplikacji mojeIKP oraz na stronach Ministerstwa Zdrowia.
Wiek pacjentów uprawnionych do korzystania z bezpłatnych leków będzie weryfikowany na podstawie numeru PESEL, a u osób, które nie mają PESEL-u, daty urodzenia. Darmowe medykamenty przysługują tylko tym pacjentom, u których lekarz zdiagnozował schorzenie, które zawiera się w zakresie wskazań objętych refundacją dla danego leku.
Recepty na bezpłatne leki mogą wystawiać lekarze POZ i posiadający umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej z zakresu POZ, lekarze specjaliści w ramach ambulatoryjnej opieki specjalistycznej (AOS) oraz lekarze wypisujący chorego ze szpitala, a także uprawnione do tego pielęgniarki w ramach umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia (NFZ). Nie mogą ich wystawiać lekarze przyjmujący prywatnie poza kontraktem z Funduszem. Pacjenci, którym wystawiane są recepty w POZ, nie muszą być zadeklarowani do konkretnego lekarza lub pielęgniarki wypisujących im receptę. Recepta może być wystawiona w postaci elektronicznej lub papierowej.
Na druku recepty, w polu „kod uprawnień dodatkowych” powinien być wpisany symbol „S” (dla seniorów) lub „DZ” (dla pacjentów niepełnoletnich). W przypadku zbiegu uprawnienia „S” z innym dodatkowym uprawnieniem lekarz wpisuje kody obu uprawnień. jeżeli lekarz nie zaznaczy uprawnień S lub DZ farmaceuta nie będzie mógł „uzupełnić” recepty w tym zakresie. W polu „odpłatność” wystawca recepty wskazuje poziom odpłatności, z jakąlek byłby ordynowany w przypadku refundacji na zasadach ogólnych (czyli R lub 30% lub 50%).
O bezpłatne leki mogą ubiegać się osoby posiadające ubezpieczenie obowiązkowe lub dobrowolne w Polsce; posiadające statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej w Polsce (a więc także obywatele Ukrainy w oparciu o przepisy ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa) oraz osoby, które posiadają zezwolenie na pobyt stały w celu łączenia rodzin.
Ministerstwo Zdrowia apeluje, by nie gromadzić bezpłatnych leków na zapas, bo ich zabraknie dla innych chorych. Zabezpieczeniem przed takim postępowaniem są zmiany w zasadach realizacji rocznych recept. Wcześniej pacjent mógł zrealizować taką receptę jednorazowo na 180 dni i w krótkim odstępie czasu w kolejne pół roku. Resort zdrowia wprowadził zasadę podzielenia realizacji recepty na trzy moduły, maksymalnie raz na cztery miesiące. Te zmiany wchodzą w życie 1 listopada br.
Dr n. med. Ariel Liebert, farmaceuta
