Przypuśćmy, iż to nie lenistwo i nie wystarczy “wziąć się w garść”? – wskazówki dla osób doświadczających objawów depresji oraz ich bliskich

Autorka: Anna Dębska

“Czy poczułeś kiedyś się zupełnie sam?
i przez wszystkich zapomniany,
jakby przestał istnieć świat?
czy poczułeś kiedyś, jakbyś nagle znikł?
że spadasz
i nie słyszy cię nikt
lecz pozwól tym uczuciom odejść w dal
może znajdziesz powód,
by uwierzyć chociaż raz
gdy nie masz dosyć siły, by się wspiąć
odważ się wyciągnąć dłoń
(…)
pozwól myślom w słońce wejść
bo jeżeli spadniesz, podniesiesz się
resztkę siły w sobie znajdź
nie będziesz sam
nawet gdy cię znów dopadnie mrok
nie będziesz sam
przybiegnie ktoś i rozproszy go
nie będziesz sam
nie jesteś sam”*

1. Przypuśćmy, iż to nie lenistwo

Często zdarza się, iż osoby zmagające się z objawami zaburzeń depresyjnych stygmatyzowane są jako leniwe, pasywne czy bezczynne. Jednak to co na pozór maluje się jak nicnierobienie, w rzeczywistości może okazać się cierpieniem, brakiem sensu życia i nadziei, mających źródło w chorobie zwanej depresją.

Co zatem może świadczyć, iż bliska Ci osoba lub Ty sam, mierzysz się z chorobą?

Otóż, patrząc na depresję możemy zaobserwować trzy główne symptomy, które rozpatrywane przez pryzmat błędnych ocen lub przekonań społecznych mogą wyglądać na rozleniwienie. Są to:

• obniżony nastrój – czyli stan, w którym dominuje uczucie przygnębienia, smutku, a momentami totalnej obojętności oraz pojawia się brak umiejętności cieszenia się z dobrych, pozytywnych rzeczy w życiu;

• utrata zainteresowania działaniami, które zwykle sprawiały przyjemność lub całkowity zanik odczuwania przyjemności – czy to cielesnej, emocjonalnej czy duchowej. Zjawisko to określamy mianem anhedonii;

• osłabienie energii – lub szybsze męczenie się. Może także pojawić się chroniczne zmęczenie, apatia, a codzienne czynności (ubieranie, kąpiel) mogą sprawiać trudność- wstanie z łóżka porównywalne z wejściem na Mount Everest;

Dodatkowe objawy, które są istotne przy diagnozowaniu depresji to:

• zaburzenia snu (najczęściej wczesne pobudki);
• problemy z pamięcią i koncentracją uwagi;
• utrata wiary w siebie (i spadek samooceny);
• poczucie winy (zwykle nieuzasadnione);
• spowolnienie psychoruchowe;
• zmiany łaknienia i masy ciała (częściej spadek niż wzrost apetytu).

Z tego względu, iż każdy z nas przechodzi trudniejsze chwile w życiu: w pracy, w domu, ze znajomymi, to całkiem normalne, iż pojawiają się czasami smutek, przygnębienie czy brak sił – mamy prawo do takiego stanu i emocji. Jednak kiedy jeden-dwa z symptomów głównych i ponadto dwa-trzy dodatkowe utrzymują się dłużej niż dwa tygodnie, to takie zachowania noszą znamiona objawów depresyjnych.

2. Przypuśćmy, iż nie jesteś sam

Depresja często powoduje, iż chory odczuwa dogłębną samotność oraz poczucie niezrozumienia przez najbliższe otoczenie. Czasami może objawiać się to izolacją od kontaktów ze znajomymi, unikaniem spotkań towarzyskich czy wycofaniem w relacji z bliskimi. Z jednej strony jest to brak sił na mierzenie się z cudzymi oczekiwaniami, lęk przed oceną czy poczucie, iż nikt nie jest w stanie pojąć, co dzieje się w środku. I jest to jak najbardziej zrozumiałe.

Patrząc na statystyki, które mówią, iż ok 1,5 miliona Polaków cierpi na depresję [prawie tyle co zamieszkuje Warszawę], całkiem możliwe, iż obok Ciebie jest ktoś kto mierzy się z takim samym wyzwaniem lub ma za sobą zwycięską walkę. Że w pewnym stopniu jest w stanie obdarzyć Cię zrozumieniem i wsparciem, okazać empatię. Patrząc globalnie, na świecie choruje ok. 350 mln ludzi [co piąta kobieta i co dziesiąty mężczyzna], co powoduje, iż zgodnie z przewidywaniami WHO depresja do 2030 roku zajmie pierwsze miejsce wśród najczęściej występujących chorób na świecie.

Jak odnaleźć się w tej rzeczywistości? Jak pomimo osamotnienia, znaleźć pomocną dłoń? Jak szukać wsparcia kiedy depresja dotknęła kogoś bliskiego?

• Skontaktować się z lekarzem pierwszego kontaktu lub psychiatrą, w celu diagnozy lub psychoterapeutą, w celu terapii (połączenie farmakoterapii i psychoterapii jest najbardziej skuteczną drogą do wyzdrowienia).

Bezpłatne konsultacje online:

Warto skorzystać z mapki punktów, w których możesz uzyskać pomoc i wsparcie.

https://forumprzeciwdepresji.pl/gdzie-szukac-pomocy-mapa-punktow-pomocy

• Skorzystać z grup wsparcia dla osób z depresją. Grupy powstają w większych miastach, spotykają się regularnie, w ustalonych terminach.

• Uzyskać doraźną pomoc poprzez telefon wsparcia.

Na przykład w Projekcie The Presja czekają na Ciebie specjaliści codziennie od 17 do 20. Rozmowy są anonimowe i poufne.

Tel: 881 200 866

• Kiedy potrzebujesz natychmiastowego działania warto skorzystać z pomocy, np. lokalnego Ośrodka Interwencji Kryzysowej

www.oik.org.pl

3. Przypuśćmy, iż nie wystarczy wziąć się w garść

Osoby zmagające się z depresją często spotykają się z komunikatami:

“Nie przesadzaj, inni mają gorzej”;
“Weź się w końcu w garść, bo marnujesz życie”;
“Przestań już się tak zamartwiać”;
„Idź pobiegaj”;
“Uśmiechnij się!”.

Takie słowa często wynikają z nieznajomości choroby jaką jest depresja, braku zrozumienia, co dzieje się z osobą z takimi zaburzeniami oraz z łatwości z jaką przychodzi nam ocenianie innych ludzi.

Zatem, jak być wsparciem dla bliskich, którzy w czasie, który jest dla nich wyzwaniem, potrzebują poczuć, iż nie są sami, iż nie są oceniani, iż mogą na nas liczyć?

• Nie bagatelizuj sytuacji – depresja, to choroba wymagająca leczenia, tak jak cukrzyca czy nadciśnienie tętnicze. Dlatego jeżeli bliski nie ma sił poszukać dla siebie pomocy – możesz postarać się poszukać dla niego specjalisty. Decyzja czy podejmie się spotkania i leczenia, będzie należała ostatecznie już do niego.
• Z drugiej strony, gdy dowiesz się o wymagającej sytuacji bliskiego, spróbuj nie przytłaczać go swoją pomocą, rób to z wyczuciem i taktem. Możesz sprawdzać z tą osobą czy to w porządku dla niej, jak poszukasz dla niej grupy wsparcia, wyślesz ulotki informacyjne czy pomożesz w codziennych obowiązkach.
• Po prostu bądź i zachowuj się naturalnie, rozmawiaj o tematach , które są Wam bliskie, staraj się nie wyłączać chorego z rodzinnych dyskusji. o ile jesteście znajomymi, spotkania w mniejszym gronie mogą być łatwiejsze i mniej wyczerpujące.
• Postaraj się nie rzucać oskarżeń i nie odbierać niechęci chorego do niesionej przez Ciebie pomocy, jako skierowane przeciwko tobie. To nierzadko stan spowodowany chorobą. Bycie blisko z osobą z objawami depresyjnymi wymaga cierpliwości i wytrwałości. “Nie rozumiem tego co przeżywasz, ale jestem obok”.
• Spróbuj nie robić za chorego wszystkiego, pozostaw przestrzeń na jego aktywność. Możesz pomagać, towarzyszyć, ale nie wyręczaj.
• Poproś innych o pomoc, trudno poradzić sobie z cudzą depresją samodzielnie.
• Zadbaj o siebie, o swoje emocje. Postaraj się znaleźć jakąś przestrzeń czy aktywność tylko dla siebie – spacer, wyjście ze znajomymi, ulubione hobby.

Jeśli czujesz się zagubiony, potrzebujesz rozjaśnienia i wsparcia, skontaktuj się z nami – jesteśmy tu dla Ciebie.

*“Nie będziesz sam” Studio Accantus, z “Dear Evan Hansen – You will be found”

Cześć, nazywam się Anna Dębska

Jestem terapeutką SFBT w czasie certyfikacji, a także pedagożką i nauczycielką. Lata spędzone z dziećmi nauczyły mnie łagodności i zrozumienia, które wykorzystuję w pracy terapeutycznej. Zawodowo fascynuje mnie filozofia Podejścia Skoncentrowanego na Rozwiązaniach, Rodzicielstwo Bliskości oraz Porozumienie bez Przemocy.

Więcej o mnie znajdziesz tutaj:

https://thepresja.pl/anna-debska