To badanie wykrywa zabójcę kobiet. Jest bezpłatne i wymagane najwyżej raz w roku. Przed rakiem szyjki macicy chronią także szczepienia

Rak szyjki macicy rozwija się bez objawów i początkowo nie wywołuje żadnych dolegliwości. Niewykryty i nieleczony może prowadzić choćby do śmierci. Pojawienie się wyraźnych objawów wskazuje zwykle na zaawansowane stadium, trudne lub niemożliwe do wyleczenia. Tymczasem chorobie można zapobiegać, m.in. badając się.

Rak szyjki macicy należy do najczęstszych kobiecych nowotworów i może rozwinąć się w każdym wieku. Diagnozę taką słyszy co roku co najmniej 3,3 tys. kobiet. Według informacji Głównego Urzędu Statystycznego nowotwór ten rozpoznaje się każdego dnia u 10 pań.

Czytaj także: Nowy lek na raka szyjki macicy nadzieją dla chorych. Wydłuża życie pacjentek z zaawansowanym nowotworem

Tymczasem profilaktyka raka szyjki macicy jest bezpłatna. Warto jest chodzić na regularne badania cytologiczne i ginekologiczne, by uchronić się przed nowotworem.

Badanie cytologiczne (cytologię) standardowo wykonuje się co 3 lata. W ramach programu profilaktyki raka szyjki macicy NFZ bezpłatną cytologię mogą robić z taką częstotliwością kobiety w wieku 25-64 lata.

Natomiast cytologia co rok przysługuje za darmo paniom, które są obciążone czynnikami ryzyka rozwoju tego nowotworu. Należą do nich zakażenie wirusem HIV i przyjmowanie leków immunosupresyjnych. Kobiety, które były leczone z powodu nowotworu złośliwego szyjki macicy, po zakończeniu kontroli onkologicznej ponownie zostają objęte programem NFZ.

Zobacz: Cytologię i mammografię może teraz zrobić za darmo więcej kobiet

Program badań cytologicznych realizuje każda poradnia położniczo-ginekologiczna, która ma podpisaną umowę z NFZ oraz wybrane poradnie POZ, które podpisały umowę na świadczenia położnej POZ w programie profilaktyki raka szyjki macicy.

Cytologia wykrywa neoplazje, czyli zmiany przednowotworowe w nabłonku szyjki macicy. Jak podaje GUS, aż 13 procent Polek nigdy nie wykonywało tego badania. Natomiast według danych NFZ spośród kobiet, które nie wykonywały cytologii, jedynie 75 proc. przeżywało 1 rok od diagnozy, a niespełna 50 procent żyło 5 lat.

Badanie cytologiczne jest bezbolesną i szybką metodą diagnostyczną. Polega na pobraniu materiału z szyjki macicy dzięki specjalnej szczoteczki. Tak pobrany wymaz umieszcza się na szkiełku, a następnie odsyła do laboratorium, gdzie jest badany.

W ramach NFZ można wykonać za darmo jedynie tradycyjną cytologię szkiełkową, która jest uważana za mniej dokładną od szeroko zalecanej cytologii na podłożu płynnym (LBC). Włączenie jej do programu objęto wnioskiem do Ministerstwa Zdrowia. Nowoczesne badanie można wykonać prywatnie (i zwykle jest to zalecane co roku), a jego koszt wynosi ok. 150 zł.

Zdaniem lekarzy precyzyjność badania cytologicznego zależy od dokładności pobrania wymazu. o ile jest dokładne i do analizy dostarczona jest odpowiednia ilość materiału, jakość obu metod jest zbliżona.

Weryfikacji nieprawidłowych wyników cytologii w ramach diagnostyki pogłębionej służy kolposkopia, która jest badaniem mikroskopowym. W jej trakcie konieczne może być pobranie wycinka tkanki do badania histopatologicznego. Badania te również można wykonać na NFZ. W razie podejrzeń o infekcji wirusem brodawczaka ludzkiego – test HPV.