Wysokie ryzyko genetyczne zespołu nadpobudliwości psychoruchowej sugeruje możliwe konsekwencje zdrowotne

Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) jest ściśle powiązany ze zdrowiem psychicznym i fizycznym danej osoby i często towarzyszy mu szereg problemów zdrowotnych u pacjentów. Naukowcy z Uniwersytetu w Tartu odkryli, iż dotyczy to również osób, które nie mają potwierdzonej diagnozy, ale są obarczone wysokim ryzykiem genetycznym rozwoju ADHD. Badanie opublikowano w czasopiśmie Medycyna Psychologiczna we wczesnym kwietniu.

ADHD to zaburzenie neurorozwojowe rozpoczynające się w dzieciństwie, diagnozowane częściej u chłopców niż u dziewcząt. Często utrzymuje się do wieku dorosłego, ale u dorosłych często jest niedodiagnozowana. ADHD charakteryzuje się nadmierną nadpobudliwością, impulsywnością i trudnościami z koncentracją.

Z wcześniejszych badań wiadomo, iż ADHD jest powiązane z szeroką gamą chorób mających istotny wpływ na jakość życia człowieka. Jednakże współistniejące problemy zdrowotne nie były szeroko badane u niezdiagnozowanych osób.

Naukowcy z Instytutu Genomiki Uniwersytetu w Tartu wykorzystali dane od ponad 111 000 uczestników estońskiego Biobanku, aby zbadać związek między ryzykiem genetycznym ADHD a wszystkimi diagnozami w bazie danych Funduszu Ubezpieczeń Zdrowotnych w latach 2004–2020. W sumie postawiono 80 diagnoz medycznych. stwierdzono związek z wysokim ryzykiem genetycznym ADHD, co odpowiada wcześniejszym badaniom osób z ADHD.

„Chociaż w przeszłości badano związek między diagnozą ADHD a współistniejącymi problemami zdrowotnymi, nasze badanie pokazuje, iż choroby te występują również częściej u osób z dużą predyspozycją genetyczną do ADHD. To sprawia, iż ​​tym ważniejsze jest wczesne wykrywanie i leczenie tej choroby. początek objawów ADHD i możliwe problemy, jakie one powodują, ponieważ mają one znaczący wpływ na zdrowie przez całe życie człowieka” – wyjaśniła jedna z autorek badania, Kelli Lehto, profesor genetyki neuropsychiatrycznej na Uniwersytecie w Tartu.

„Interesujące było również to, iż znaleźliśmy dość podobne powiązania zarówno w przypadku mężczyzn, jak i kobiet, chociaż u chłopców znacznie częściej diagnozuje się ADHD. To pokazuje, iż najwyraźniej ADHD często pozostaje niezauważone u kobiet, ale przez cały czas nękają je powiązane problemy zdrowotne” – dodał. Elis Haan, pracownik naukowy w dziedzinie genetyki psychiatrycznej na Uniwersytecie w Tartu.

Zdaniem badaczy część znalezionych powiązań można wytłumaczyć ponadprzeciętną impulsywnością i niezdrowym trybem życia towarzyszącym ADHD. Może to skutkować na przykład częstszym używaniem tytoniu i alkoholu, a także impulsywnymi zachowaniami żywieniowymi, które mogą prowadzić do otyłości, cukrzycy typu II, chorób serca, płuc czy stanów zapalnych.

„Dzisiaj ADHD jest przez cały czas w dużej mierze niezdiagnozowane w populacji dorosłych. Związek predyspozycji genetycznych do ADHD z licznymi schorzeniami sugeruje, iż należy zwrócić uwagę na możliwość niezdiagnozowanego ADHD w niektórych problemach zdrowotnych” – wyjaśnia Tuuli Sedman, psychiatra z Zakładu Psychiatrii Klinika szpitala Viljandi.

Szczególną uwagę należy zwrócić na dziewczęta i kobiety, u których – jak wynika z analizy ryzyka genetycznego – występuje taka sama częstość występowania chorób związanych z ADHD jak u mężczyzn. Naukowcy przyznają, iż w tej chwili diagnozowanie ADHD jest w dalszym ciągu procesem dość czasochłonnym. Dotychczasowe badania dają jednak nadzieję, iż w przyszłości jej diagnoza będzie mogła być szybsza i dokładniejsza dzięki spersonalizowanej ocenie ryzyka genetycznego.